Terrein: Onverharde paden, klinkerwegen en smalle fietspaden.
Weer: Heerlijk wandelweer; een stralend blauwe lucht en 20 klein nulletje C.
We verzamelen ons op het adres It Roer nummer 7. Dat doen we tijdens deze Noardlike Fryske Wâldenpaad eigenlijk altijd al. We drinken er koffie. Foekje heeft citroencake gebakken die, ondanks dat het enigszins citroenig van smaak is, er als zoete koek ingaat. We nemen onze tijd. Het wordt een prima dag.
Zoals altijd wordt de finish-auto naar zijn plaats gereden. In eerste instantie is gekozen voor het parkeerterrein bij de Sionskerk in Damwoude. Maar als we daar arriveren is het niet duidelijk of de parkeerfaciliteit wel de hele dag open blijft, of dat men de hekken na de kerkdienst gaat sluiten. Om helemaal veilig te zijn wordt de C-max langs de Haadwei geposteerd. In de rode Focus rijden we naar de “Zwarte Singel” in Aldtsjerk . Omdat er weinig ruimte is om te parkeren heeft Hotze in een handomdraai (of stuuromdraai) een plekje gevonden. We kunnen weer los.
 |
| We steken de Klaas Douweswei over en stappen de natuur in..... |
Wat er tijdens de tocht gebeurde
We steken de Klaas Douweswei over en stappen de natuur in. Onverharde paden voeren ons langs in bloei staande rododendrons. Dit gebied wordt het “Oudkerkster Oudland” genoemd. “Oudlanden” zijn gebieden die als eerste bedijkt werden (vanaf ongeveer 1100 na Chr.). Ze bestaan uit lage natte gronden en hoger gelegen kreekruggen. Omdat het getij hier nauwelijks invloed had, waren met name kreekruggen de eerste bewoonde delen, die samen met de natte delen omdijkt konden worden.
Readtsjerk
Het zonnetje staat al hoog aan de hemel en het is heerlijk wandelweer. De zandpaden gaan over in klinkerweggetjes en we passeren het kerkje (Hervormd) van Readtsjerk. Het staat letterlijk en figuurlijk op de rand van de “Trynwâlden” op een zandrug uit de laatste ijstijd. Het kerkje was in de middeleeuwen nog omgeven door moeras en veen, maar de monniken van het klooster “Claerkamp” in Rinsumageest hebben de veengebieden ontgonnen. Het klooster gebruikte het kerkje als uithof (kloosterboerderij).
 |
| Het kerkje van Readtsjerk is een van de oudste kerken in Fryslân |
Aan het einde van de 11e/ begin 12eeeuw bouwden de bewoners van Readtsjerk een sober Romaans kerkje in hun dorp. Zoals veel kerken in Fryslân was ook dit kerkje gewijd aan de Heilige Martinus. Fryslân, ten westen van de Lauwers, behoorde toe aan het bisdom Utrecht, die Sint Martinus als heilige vereerde.
Waarschijnlijk ontleent het dorpje Readtsjerk (Roodkerk) haar naam aan de kerk. De oud-Friese benaming “da Rada tzerka”, die hier in 1422 als kerknaam voorkwam, is waarschijnlijk afgeleid aan de kleur van gebruikte bakstenen die, zoals wel meer voorkwam, rood gesausd waren.
We wandelen in oostelijke richting, verlaten de zandgronden en komen in een groot veengebied terecht. Stonden we bij het kerkje van Readtsjerk nog boven zeeniveau, in het veengebied wandelen we er meer dan een meter onder.
Dit gebied wordt in de volksmond het “Bûtefjild” genoemd; een uitgestrekt veengebied waar in de 15eeeuw turf werd gewonnen door schiere monniken. Deze monniken waren afkomstig van de uithof de “Schierstins“ in Feanwâlden; behorende bij het klooster Claerkamp. In de crisisjaren van de vorige eeuw en tot na de Tweede Wereldoorlog werd het gebied ontgonnen door de N.V. Ontginningsmaatschappij De Drie Provinciën. Onder andere dankzij de toenmalige eigenaren, de heren Ottema en Wiersma, is een groot deel van het gebied gespaard gebleven en heeft nu de status van Reservaat.
Geen honden toegestaan
Omdat we midden in het broedseizoen zitten, mogen we niet door een deel van het Reservaat. Honden zijn tijdens de broedperiode niet toegestaan, dus wandelen we langs de verharde Ottemaweg. Langs de oevers van “It Waaigat” drinken we (uit de wind en in het warme zonnetje) onze koffie. Het is een heerlijk plekje.
 |
| In de zon en uit de wind is het hier heerlijk koffiedrinken |
Langs de petgaten “De Wiel” en de “Lodde hel” wandelen we verder. De route door de gebieden “Bouwe Pet” en “Het Houtwiel” gaat over een verhard fietspad. Voordeel is dat het stevig doorstapt; nadeel is, dat we met grote regelmaat in de berm moeten om fietsers te kunnen laten passeren. Pas bij “It Goddeloas Tolhûs” verlaten we het drukke fietspad.
Goddeloos
Het goddeloze tolhuis is de naam van een voormalig tolhuis aan de “Goddeloze Singel” langs de Valomstervaart. Het huis is in 1934 afgebroken en is er een boerderijtje voor in de plaats gekomen.
In vroeger tijden zou dit een ongure plek zijn geweest. Er doen tientallen spookverhalen de ronde over zowel het tolhuis als de bijbehorende Goddeloze Singel en het bruggetje “De Skillige Piip”. Schrijver Teun de Vries, die in Feanwâlden is opgegroeid, verhaalt in zijn werk van deze plek.
Omstreeks 1900 zou in het tolhuis een weduwe hebben gewoond die de mannelijke voorbijgangers niet alleen een slokje verkocht, maar ook een “winkeltje onder haar rokken” had. Ze zou wel twaalf kinderen hebben gekregen, van wie een aantal een onbekende vader hebben.
Bouillon ipv thee
Even verderop nemen we een korte pauze. Door het ontbreken van bankjes nemen we plaats in de berm van de verharde weg en drinken, vanwege de warmte, dit keer geen thee maar een bouillon om het zoutverlies aan te vullen.
Het is nog een “hoannetrêd” naar de auto in Damwoude. Het valt ons op dat de natuur wakker wordt en meer kleur krijgt. Her en der dartelen lammetjes in de wei. Het wordt voorjaar.
 |
| Het is nog een "hoannetrêd" naar Damwâld |
Heb je zin om onze foto’s van het Noardlike Fryske Wâldenpaad te bekijken? Klik dan op deze LINK
Vertrek Grou: 11:00 uur
Start wandeltocht: 12:00 uur
Finish wandeltocht: 16:40 uur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten