Terrein: Onverharde paden, klinkerwegen en smalle fietspaden.
Weer: Heerlijk wandelweer; heel licht bewolkt en 20 graden. Kortom: kortebroekenweer.
De finishauto wordt in Aldtsjerk langs de “Zwarte Singel”, (een wandelpaadje) geparkeerd, in de schaduw van kolossale beukenbomen. De autorit naar de start is slechts een “hoannetrêd”.
Wat er tijdens de tocht gebeurde
We wandelen over een dijk langs het water van de “Bouwepet”. Het dijkje maakt dat we over het landschap uit kunnen kijken. Veel eenden foerageren in het voedselrijke water. Maar van kievieten is wederom geen sprake. Waar zijn die prachtige weidevogels toch gebleven, vragen we ons voor de zoveelste keer af. Wel zwemt er een flink aantal zwanen in het prachtige blauwe water, waarvan een aantal zich gewillig laat portretteren.
Scandinavië?
Vlak voordat we het natuurreservaat verlaten komen we langs een Geologisch Monument. Het monument is gemaakt van zwerfkeien die in de voorlaatste ijstijd (150.000 tot 100.000 jaar geleden) door landijsgletsjers uit Scandinavische streken zijn meegevoerd. De zwerfkeien zijn tijdens de ruilverkaveling in 1996 in de omgeving gevonden en in het monument verwerkt. Ze vormen de landen Noorwegen, Zweden en Finland. Op een plaquette bij het monument staat:
Van Finland, Zweden en daarneven,
Liggen hier de stenen wijd verspreid.
Door ijsgeweld van daar verdreven
In een lang vervlogen tijd.
Rotsen werden stenen, leem en zand.
De keien vormen hier hun moederland.
 |
| Geologisch Monument Scandinavië |
We vervolgen onze route dwars door Scandinavië en wandelen via een klinkerweggetje richting Mûnein. We bevinden ons nu in “de Trynwâlden”; een zandrug in het Friese landschap. De naam Trynwâlden is waarschijnlijk een afgeleide van “Thrimwalda” wat in oud Fries zoiets betekent als “in de drie wouden”.
Echter volgens een sage is de naam afgeleid van Tryntsje wâlden, naar Tryntsje (Catharina), een rijke vrouw, die zeven boerderijen en zeven zonen zou hebben gehad. Elk van deze zonen zou na haar dood een van de boerderijen hebben geërfd en op deze locatie een dorp hebben gesticht. Zo zou de oudste, genaamd Alde, Aldtsjerk hebben gesticht. Haar andere zonen - Oene, Reade, Wynse, Gyke, Rypke en Tyte -zouden Oentsjerk, Readtsjerk, Wijns, Gytsjerk, Ryptsjerk en Tytsjerk hebben gesticht.
De natuur ontluikt
Via zand- en fietspaden slingeren we tussen de dorpen in de Trynwâlden door. Vlak onder Oentsjerk vinden we een bankje uit de wind en in de zon. We drinken er onze koffie en happen onze broodjes. Het valt op dat de bosschages al wat groen worden: de natuur ontluikt.
We komen door Gytsjerk en langs de “Praktijkboerderij” in Oentsjerk. Tenminste, zo heette het vroeger. Het draagt nu de naam: “Dairy Academy Oenkerk”, maar de Praktijkboerderij bestaat niet meer. De landerijen zijn een paar jaar geleden allemaal verkocht. De opstallen doen nu dienst als manege en goederenopslag.
 |
| De tuin van Roodbaart bij Staniastate |
De route gaat ook door de tuin van Staniastate. Deze “stins” dateert van 1843, nadat een brand de residentie in 1813 volledig had verwoest. Het eerste slot dateerde van het begin van de 16eeeuw in opdracht van de naamgever Jeppe Stania. Aan het einde van de negentiende eeuw was de State een zomerresidentie van de famile Van Welderen Rengers, die in de winter in hun stadswoning in Leeuwarden verbleven.
De tuin rondom de State werd aangelegd onder leiding van de beroemde Lucas Pieters Roodbaart. We wandelen om de vijverpartij heen en riskeren te worden ondergekakt door Blauwe Reigers die hoog in de bomen hun nesten hebben gemaakt. De grond is wit-grijs van de shit.
Café met de balk
Door de bosachtige omgeving zetten we koers richting de finish. In Aldtsjerk komen we langs het “ijscafé met de balk”: Café Moarkswâl. Op de plafondbalken in het café staan de namen van de personen die als eerste over ijs vanuit Leeuwarden bij het café arriveren. Een traditie die al meer dan 100 jaar oud is. Het is erg jammer dat alle namen verloren zijn gegaan met de brand in 1982, maar gelukkig is het grootste aantal met behulp van oud kastelein Woudstra weer in ere hersteld.
 |
| De beroemde brug over de "Moark" |
We nemen even tijd om heen en weer over de oude ophaalbrug over de Moark te lopen. Onder dit bruggetje door komen de elfstedenrijders als ze van Dokkum onderweg zijn naar Leeuwarden. Jan kan zich nog herinneren hoe hij deze brug tijdens de Elfstedentocht van 1985 als horde nam. Omdat het dooiweer was, was het niet mogelijk om onder de brug door te schaatsen. Er stond te veel water op het ijs en er moest gekluund worden.
Slaapexperience
Ook maken we een detour door de tuin van State “De Klinze”. De oudste vermelding dateert van 1567. In dat jaar woonden Johannes van Heemstra en zijn vrouw Jantien Hendriksdr in het huis dat toen “oppe Clincke” heette.
“Oppe Clincke” heeft twee betekenissen. In de eerste plaats: gelegen op (de top van) een zandrug of heuvel in moerassig gebied. Dat klop in dit geval, want De Klinze staat op het hoogste punt van de zandrug waar Aldtsjerk op is gebouwd. De tweede betekenis is: de mooiste plek. En ook daar zit een kern van waarheid in.
 |
| "Oppe Clincke" |
Nadat het gebouw jarenlang dienst heeft gedaan als hotel-restaurant is het nu in handen van beddenzaak Van der Meulen. Vijf suites zijn ingericht voor een 'slaapexperience' voor klanten van de beddenwinkels. Je kunt er komen proefslapen op een wel hele unieke manier.
De route leidt ons door de prachtige tuin met vijver. En via de majestueuze Zwarte Singel komen we na een prachtige wandeling aan bij de finishauto.
Heb je zin om onze foto’s van het Noardlike Fryske Wâldenpaad te bekijken? Klik dan op deze LINK
Vertrek Grou: 10:00 uur
Start wandeltocht: 11:25 uur
Finish wandeltocht: 16:00 uur
