zondag 22 november 2015

Holwert - Dokkum (15 kilometer) Extensie A

De tocht van vandaag is een extensie op het Friese Woudenpad. Aanvankelijk was deze etappe als laatste van de reeks gepland, maar voortschrijdend inzicht heeft ons doen besluiten om een kleine wijziging in de planning aan te brengen.  Na deze tocht resteert ons slechts nog eentje.

Een gastloper
We rijden vandaag met drie auto’s van Grou naar de wandellocatie. Vandaag hebben we namelijk een gastloper onder ons. Emke Brander-Brouwer wil, in voorbereiding op haar ‘Slachte-tocht’ graag wat loopconditie opdoen. Zij zal de komende tijd wat tochten met de wandelburen meewandelen. De ballotagecommissie heeft positief advies uitgebracht, en dus kan Emke de wandelschoenen aantrekken. En omdat de Focussen van de buren er niet op zijn ingericht om zes personen te vervoeren, rijdt Hein in zijn Fiat achter de beide Fords aan. Een vriendin van Emke zou zich later ook nog bij de groep voegen, maar zij heeft wat anders gepland staan en gaat daarom vandaag niet mee.

Via Burgum en een stukje nieuwe ‘Centrale As’ rijden we naar Dokkum. We parkeren twee auto’s op een parkeerterrein bij de brug. In de rode Ford rijden we naar het beginpunt van de route van vandaag. Bij de westelijke toegangsweg in Holwert staat Emke in haar auto op de wandelburen te wachten. We rijden nog een stukje door naar de zeedijk waar we beide startauto’s op een grasveldje langs de weg parkeren.
We waaien bijna uit onze jas. Hoewel Tineke de jas nog niet aan heeft
Puntjes vlaai
In de luwte van de auto’s drinken we de gebruikelijke koffie.
Emke trakteert op heerlijke puntjes vlaai. Ze dient ze op op feestelijke gekleurde bordjes: een traktatie. Om half elf steken we van wal. Het waait hard. De wind die van zee waait voelt koud aan, maar gelukkig hebben we hem in de rug. De kragen van de jassen staan hoog op. Rondom ons drijven donkere wolken door het staalblauwe zwerk.  

Holwert is de eerste plaats die we aandoen. Via een smal paadje wandelen we langs de puntige toren van de Sint-Willibrorduskerk. Deze kerk is gebouwd tussen 1775 en 1778 als vervanging van een oudere gelijknamige kerk. De kerk en toren zijn gebouwd op een speciaal daarvoor opgeworpen terp. Deze terp lag aanvankelijk buitendijks en kwam na de aanleg van de nieuwe zeedijk in 1562 binnendijks te liggen. De toren van de kerk is, naar men vermoedt, ouder dan de kerk zelf. In 1661 werd het oorspronkelijke zadeldak vervangen door een torenspits. De toren deed tevens dienst als vuurbaak voor op het Wad varende schepen. Onderin de toren was een gevangenis. Ook bevond zich bij de toren een tolhek voor het veer naar Ameland. Een hele geschiedenis dus.
(Bijna) Alles is TE KOOP
Alles is TE KOOP
Het kerkstraatje is, met zijn verhoogd liggende woonhuizen, een leuke straat, maar OMG wat staat er veel te koop. Misschien is het overdreven , maar het lijkt of bijna elk tweede huis een groot TE KOOP bord in de tuin, aan de muur of voor het raam heeft.

De route voert ons verder door de achterbuurten van Holwert, tenminste zo zien wij het. Op sommige erven staat het gras tot aan de vensterbank toe, staat er veel rommel en zijn de gordijnen, ondanks dit toch al late uur, nog gesloten. We stellen met zijn allen vast dat Holwert niet meteen een woonplaats voor het gezelschap is. Er mag dan veel te koop staan en de huizenprijzen mogen relatief laag zijn; de ligging van het dorp en de sociale situatie van dorp en inwoners voeden de ‘don’t do it’-teneur binnen de groep.
Op de Elfstedenroute (fietstocht)
Als we het dorp uitwandelen komen we op hetzelfde traject als door de Friese Elfsteden Fietstocht wordt gebruikt. Jan is hier in totaal 11 keer langs gefietst, Foekje negen keer minder. Het waait hard en met grote snelheid wordt een donkere wolk onze kant opgeblazen. Het duurt niet lang of de hagelstenen vliegen ons om de oren. Ze komen met snelheid binnen. Capuchons worden opgezet en Hotze vouwt een sjaal rond zijn gezicht. Gelukkig hebben we de wind schuin achter ons; dat scheelt iets. Emke en Hein rennen vooruit om bij een boerderijtje achter een nog groene heg te schuilen. De oudjes doen het rustig aan. Dit is niet de eerste hagelbui die ze trotseren en als het aan hen ligt, zeker ook niet de laatste……
Twee 'blauwe zuurtjes'.........
Het duurt niet lang eer het weer droog is en dan zetten we onze wandeling voort. Donkere wolken drijven links en rechts van ons maar in de richting waar ons weer vandaan komt, is de lucht blauw. Het mag dan wat kouder zijn, wat harder waaien, wat meer hagelen; de luchten zijn geweldig om te zien.

De houtstapel van Waaxens
Als we het gehucht Waaxens naderen ontstaat bij een groot deel van de wandelgroep de drang tot een sanitaire pauze. Bij een rijtje huisjes slaan we rechtsaf. De bomen rondom de splitsing in de weg hangen vol met allerlei soorten vogelhuisjes en vogelkasten. Een plaatselijke bewoner maakt die dingen zelf en heeft de bomen ermee vol gehangen. Op het erf van deze timmeraar staan de fraaiste exemplaren voederhuisjes. Maar de groep heeft er geen oog voor. De focus ligt op een houtstapel; een uitgelezen plek om je voor een snelle plas even achter te verschuilen.
De houtstapel hoort toe aan de bewoners van deze 'oude pastorie'
We vervolgens onze weg over de kleine terp en komen dan uit bij de doorgaande weg Holwert - Dokkum. We zijn hier vanochtend met de auto langsgereden, zij het in tegenovergestelde richting. Bij de kerk eten we uit de wind een broodje uit het vuistje. Maar we moeten door. Het is te fris om hier en nu halt te houden. Vooral Hein heeft last van de kou, ondanks de vele laagjes kleding blijft hij last van de kou houden.

Het volgende gehucht op de route is Brantgum. We blijven kort staan bij een buste van Ids Wiersma.  Wiersma bleek op jeugdige leeftijd al aanleg voor tekenen te hebben, maar een opleiding in die richting zat er voor hem, als boerenzoon, niet in. Hij werd huisschilder. Maar gelukkig voor hem kon hij zijn dromen toch nog waar maken en werd hij later tekenaar en illustrator. We steken andermaal de weg Dokkum - Holwert v.v. over en zetten onze weg in oostelijke richting voort.
Tineke samen met een oude bekende op de foto
Verwarring
Na Brantgum slaan we rechtsaf een smalle landweg in. Gelukkig is het een macadamweg. Hoewel zware landbouwmachines het hier en daar aan gort hebben gereden en heeft doen verzakken met als gevolg dat er hier en daar diepe waterplassen staan, kun je er prima op wandelen. Op de eerste t-splitsing worden we een beetje in verwarring gebracht. De rood-witte routebewijzering wil ons naar rechts hebben terwijl de routekaart in het boekje en beide GPS ‘en willen dat we linksaf slaan. Na een korte beraadslaging geven we het voordeel van de twijfel aan het boek en de digitale routeplanners. En zo lopen we, via een prachtige boerenreed, linksaf verder.
De eenzame wandelaar, die zwoegend tegen de wind, zichzelf een weg baant....
Het wordt zo langzamerhand tijd voor koffie en broodjes, maar op in het vlakke landschap wordt van natuurlijke hand geen beschutting geboden voor de flink doorstaande noordelijke wind. In de luwte van een boerenstal vinden we uiteindelijk dat beschutte plekje waarnaar we al een paar kilometer op zoek naar waren. Het zonnetje schijnt net over de schuur heen. De odeur ter plekke is die van koeien en koeienmest. Kan het landelijker? De koffiebekers worden voor het licht gehaald en we doen ons tegoed aan de zelfgesmeerde boterhammen en broodjes. Tineke trakteert, tot slot van dit voedzame intermezzo, op pepernoten. Het is per slot van rekening bijna Sinterklaas. “Sinterklaas”? Die bestaat toch niet?

“Op portret”
De koeien in de ligboxstal staan al een poosje naar ons te kijken, zich waarschijnlijk afvragende waar wij eigenlijk mee bezig zijn. Emke wil nog met de koeien ‘op portret’. Nou vooruit dan maar. De fototoestellen klikken gewillig.
De dames willen wel 'op portret' 
Je hoort het de koe denken: "Moet jij ook op de foto?
Tijdens de fotosessie moeten we ruimte maken voor de boer, die met een groot vehikel de stal op en neer rijdt; de koeien met gedroogd gras voerend. We vragen ons af of deze boer, met zijn bestand aan koeien, zo’n groot apparaat nodig heeft. Economische-, technische- en veehouder-aanhangende argumenten worden in de groep tegen elkaar afgewogen.

We gaan weer op pad. De lucht rondom ons bevat links en rechts van ons donkere wolken waaronder een regen- en/of hagelgordijn hangt. Een prachtig gezicht natuurlijk, maar je zult er maar wandelen. We hebben geluk dat de lucht boven ons nog steeds blauw is.
Die bui die gaat voor ons langs.......
Als we even later weer in oostelijke richting wandelen doemt er een inktzwarte lucht voor ons op. We denken dat de donkere wolk voor ons langs zal drijven. Immers, als wij zo meteen weer rechts afslaan zullen we er geen last van ondervinden. De door de zon verlichte boerderijen en bomen staan in schril contrast met de donkerblauwe achtergrond. En terwijl een viertal rustig doorwandeld schieten Tineke en Jan er met hun fototoestelletjes op los. ‘Je kunt je wel dood fotograferen’, stelt Jan vast.
Als we nu niet rechtsaf slaan wandelen we zo deze bui in 
Het is een dreigende lucht, maar je kunt je wel 'dood' fotograferen
De wintergroenten staan klaar om geoogst te worden
Onverwachte hagelstenen
Dan plotseling vallen er een paar hagelstenen. Krijgen we toch nog last van die donkere wolk? Het lijkt ook wel of de aanvliegroute van de wolken is veranderd. Het aantal hagelstenen vermenigvuldigt in een ‘poep en een scheet’ minstens met de factor 100. “Jongens”, roept Tineke: “Het wordt tijd om de poncho’s aan te trekken”. En niet veel later springen de hagelkorrels op van de plastic regencapes als de kinderen van de overburen van It Roer op hun trampoline. Dit laatste overigens tot ergernis van de omwonenden aldaar, maar dat is even een ‘side-line’. De meegeleverde capuchons beschermen de tere hoofdhuid voor de krachtige inslagen.
HAGEL!!! We ontkomen we er niet aan om de poncho's aan te trekken
Bij een huisje, waar bouwbedrijf Van Marrum een container op het erf heeft staan, schuilen we voor de bui. De familie Brouwer kiest ervoor om achter de container te schuilen. Immers, achter zo’n container voelt het lekker vertrouwd. Foekje en Jan lopen iets verder door en schuilen onder het overhangende dak van het onder renovatie zijnde huisje.

Als de hagel en regen iets minder worden gaan we verder. De capes blijven nog even aan. Deels omdat het nog niet helemaal droog is, deels omdat, wanneer het droog wordt, de capes sneller drogen. De wind die tot voor vijf minuten nog krachtig over het open landschap waaide is helemaal weggevallen. Het water in de vaart is nagenoeg rimpelloos. Wat vreemd. Dat het zo snel kan veranderen. Aan de andere kant is dat maar goed ook. De (te) ruime poncho’s wapperen bij harde wind als vlaggen.

Dokkum
We lopen Dokkum in. Het gaat eerst over het industrieterrein. Het ligt er een beetje ‘suiterich’ heen. Ook de snoepjesfabriek van “De Fortuijn” lijkt zijn beste tijd te hebben gehad. Een winkel die kerstspullen in de etalage heeft staan heeft uitverkoop, maar is vandaag, omdat het zondag is, gesloten. Gelukkig voor de heren.
De donkere molen weerspiegelt in het water van de stadsgracht
Omdat de wandeltocht niet helemaal tot aan de in het routeboek genoemde finishplaats loopt, staan we na een dikke 13 kilometer weer bij de auto’s. Het water in het Dokkumer Diep is als een spiegel zo glad. De molens op de stadswal weerspiegelen weergaloos mooi in het water. FOTOOS!!!! De lucht is asgrauw en ziet eruit alsof het meteen weer kan gaan regenen of hagelen. En ja hoor: het gaat regenen! Snel stappen we in de auto’s; we moeten immers de startauto’s nog ophalen.

Als we Dokkum uitrijden zien we dat boven het Wad een lucht als een ‘brijwein’ hangen. Vlak voor Holwert zien we dat er zojuist een hagelbui is geweest. En hoe verder we rijden des te witter het wordt. We moeten het rij-tempo verlagen om het autorijden nog enigszins veilig te houden.

Winters landschap
De startauto’s staan in een winters landschap. Er ligt een dikke laag hagelstenen op de voorruit. Door plus-temperaturen is de korrelige witte massa onderuit gezakt en ligt het nu op de ruitenwissers. Meteen maar vertrekken? “Nee, er is nog thee”, zegt Tineke. Ze heeft de waterkan ter hand genomen en het theezakje erin laten zakken. Na korte tijd vent ze hete vloeistof bij belangstellenden uit. Een ieder kruipt in zijn of haar eigen auto. Een harde wind van zee maakt dat het bijzonder koud aanvoelt. De stoom van de thee doet de autoramen aan de binnenkant beslaan.  
Zo te zien kunnen de winterbanden wel worden gemonteerd

Nadat de mist aan de binnenzijde van de auto is opgetrokken vertrekken we weer richting Grou. Emke neemt de afslag naar Franeker.

PS. Het zal de oplettende lezer zijn opgevallen dat de plaatsnaam Holwert met een "T" is geschreven. Dit komt omdat Holwerd in het Fries met een "T" aan het eind wordt geschreven. 

Wilt u meer (alle) foto's van Het Friese Woudenpad zien, klik dan op deze link: Wandelburen