zondag 6 december 2015

Hoornsterzwaag – Ureterp (19 kilometer) Extensie B

En dan is de dag aangebroken dat we de laatste etappe van het Friese Woudenpad gaan wandelen. Extensie B; van Hoornsterzwaag tot Ureterp staat nog open op het lijstje. En omdat de etappe van vandaag ietsjes langer is dan de gemiddelde lengte van de wandeltochten van het Woudenpad, besluiten we om maar weer eens wat vroeger op pad te gaan.
Vandaag wandelen we weer in de “oude” bezetting: hotijafohe. Emke is ziek en gaat daarom niet mee. We kunnen het dus weer met twee auto’s af vandaag. De finishauto parkeren we op het, voor het stallen van voertuigen ingerichte, plein achter de supermarkt in Ureterp. Nadat tassen, stokken en schoenen van de finish- in de startauto zijn overgepakt rijdt Hotze ons naar de Dominee Ten Catewei nabij Hoornsterzwaag, waar we, eer van start te gaan, de start van de laatste etappe met koffie en koek zullen vieren.
De plek waar Hotze zijn auto parkeert is ongeveer 50 meter verwijderd van het pad waar we een half jaar geleden (linksaf) liepen. We kunnen de stoeterij, in het wandelverslag van 25 mei jl. als “iets te protserig woonhuis” benoemd, zien staan.
Net even een plekje om de auto te parkeren. O ja; de jas moet goed dicht vandaag
Wykein
De startauto is geparkeerd op de splitsing tussen de Dominee Ten Catewei en het zandpad genaamd “Wykein”. In de Friese taal is “Wykein” voor tweeërlei uitleg vatbaar. Wat hier met wykein wordt bedoeld, is dat dit pad het uiteinde vormt van de vele  zijvaarten die, met de ontvening van dit gebied als doel, zijn gegraven. Maar goed, voor wie het woord “wykein” wil uitleggen als weekeinde wordt dit ook geaccepteerd; het is vandaag per slot van rekening zondag.
De plassen op het pad zijn vaak "pad-breed"
Sinterklaas is ook in dit gedeelte van Fryslân geweest, getuige een aantal cadeautjes dat in de bomen langs het Wykein hangt. Zijn de pakjes voor ons bedoeld? Moeten wij ze van de takken van de boom rukken en openen? Nee!!! We laten ze hangen. Wij, Grousters, geloven niet in sinterklaas. Maar we vinden het wel een leuk gezicht.
De pakjes hangen in de boom. Niet echt iets voor sinterklaas om er zo onzorgvuldig mee om te gaan
We wandelen over het brede zandpad. De afgelopen dagen hebben we gelukkig niet veel regen gehad. Het pad is best te doen al staan er hier en daar wel grote plassen op het parcours waar we met een grote boog omheen moeten. Er staat een harde wind, maar die hebben op dit deel van de route in de rug, dus ondervinden we er niet zoveel hinder van. Ondanks de voorspelling van het KNMI dat het bewolkt en donker weer zou zijn, kiept er een waterig zonnetje door het flinterdunne wolkendek. Een zonnetje erbij maakt het wandelen een stuk aangenamer. We hebben geluk dat ‘ie schijnt.
.... het Wykein is goed te doen
Tramlijn Drachten-Oosterwolde
Als we de eenentwintigste wijk gepasseerd zijn, eindigt het “Wykein” en wandelen we weer op asfalt. Langs deze weg reed in vroeger jaren de tram van Drachten naar Oosterwolde. De baan is nu nog te herkennen aan de boswal langs de weg waar ruiters en mountainbikers tegenwoordig nog dankbaar gebruik van maken. In het begin van de zestiger jaren van de vorige eeuw werd de lijn ontmanteld. Maar iets verderop staat bij een particulier nog een locomotief op schaal op het erf. Kunnen we ons er toch nog een voorstelling van maken hoe het er vroeger uitgezien moet hebben.
Een zacht zonnetje en wind in de rug. Heerlijk wandelweer eigenlijk
Net voor Donkerbroek slaan we linksaf de Moskoureed in. In deze streek van Fryslân vind je veel wegen en buurtschappen met een Russische naam, zoals bijvoorbeeld Moskou en Petersburg. Ten tijde van de grote armoede eind achttiende eeuw werden namen gebruikt die verwijzen naar een socialistisch ideaal; Rusland.
Ten noorden langs de Opperhaudmare ligt het buurtschap Klein Groningen. Dit buurtschap heeft zijn naam te danken aan Groningse turfstekers die zich hier hebben gevestigd. Klein Groningen (in het Frysk: “Lyts Grins”) is bekend om de eerste verkeers-trajectcontrole van Nederland. De drukke verkeersader N381, plaatselijk bekend onder de naam Opperhaudmare, snijdt het gehucht doormidden. Inmiddels is er een nieuwe N381 aangelegd die niet meer door Klein Groningen loopt. De aanwonenden van de N381, waarvan de huisjes vaak pal langs de weg staan, zullen het heel rustig gaan krijgen.
Opsterlandse Compagnonsvaart bij Petersburg
Tussen Moskou en Petersburg
Aan het einde van de Moskoureed komen we in Petersburg. We steken hier de Opsterlandse Compagnonsvaart over. Als we bij de oude N381 aankomen zien we de effecten van de aanleg van het nieuwe tracé. Er is geen enkele auto te bekennen en de weg naar Donkerbroek is met hekken afgesloten. Alle verkeer wordt nu via de nieuwe N381 geleid.

Nadat we de weg naar Haulerwijk zijn overgestoken duiken we het bos in. Dit pad zal ons uiteindelijk naar de open vlakte van de Duurswouder heide voeren. Maar nu de bosschages beschutting geven en ze het uitzicht wegnemen ontstaat er de plotselinge behoefte tot het hebben van een plaspauze. Al wandelend wordt de groep steeds kleiner tot Jan in zijn eentje nog op het pad loopt. Maar al gauw is de wandelploeg weer compleet en kunnen we weer verder.
De wandelploeg is weer compleet. De fotograaf volgt........
We kijken uit naar een bankje, want het wordt tijd om een broodje te nuttigen, maar waar we ook kijken: geen bankje. Dat hebben we nou altijd. Als je geen bankje hoeft struikel je erover, maar als je even wilt zitten dan zijn ze in geen velden en wegen te bekennen. Gelukkig vinden we aan de rand van de heide, op de plek waar het pad over de heide gaat, een bank. De koffie komt voor het licht en de broodjes worden met smaak en in tempo verorberd. We moeten niet te lang zitten. Daarvoor is de temperatuur aan de frisse kant.
Het rechtdoor-pad op de heide 
Het is rustig op de hei. Hier en daar een paar wandelaars
Duurswouder Heide
Na het voedzame intermezzo steken we weer van wal. De heide is leeg. In de verte zien we een paar wandelaars. Er waait een straffe wind over de open vlakte. Gelukkig hebben we wind mee. Als we de heide verlaten  en langs de bosrand lopen hebben we een stukje route met zijwind. Het is maar goed dat we niet op de fiets zijn, we zouden van het pad af waaien. De heide loopt in dit deel uit in een soort van taartpunt. De trechtervormige bomenrijen vormen een windtunnel waarin de luchtdruk toeneemt. Het waait hier echt snoeihard. De hoge bomen zwiepen vervaarlijk heen en weer. En de harde wind maakt het er ook niet warmer op. Maar dat zal de attente lezer onder u als een understatement herkennen.
Statige beukensingels in de buurt van "De Stripe"
Pony’s en ezels
We laten de vlakte achter ons en komen weer in de beschutting van het kalende bos. Het pad is bezaaid met een dikke laag bladeren. Hier en daar heeft de wind een willekeurige boom doen laten omwaaien. Het valt ons op dat er nogal wat stormschade in dit bos zit. Dat was ons in eerdere bossen nog niet zo opgevallen. Misschien is de eerder genoemde trechter hier wel verantwoordelijk voor. We wandelen door lange fraaie rechte beukensingels. Uiteindelijk bereiken we weer de verharde weg. We zijn op de Stripe. Een buurtschap tussen Wijnjewoude en Bakkeveen. We steken de weg over en slaan een asfaltweggetje in dat parallel loopt aan het kleine bungalowparkje met gelijke naam. Langs de weg staan pony’s te grazen. De manen van de lilliputter-paarden fladderen in de harde wind. Enige groepsleden kunnen de verleiding niet weerstaan om het vee met vers geplukt gras te voeden. Hoewel deze acties het tempo aanzienlijk vertragen waarderen de dieren de geste zichtbaar. Uitgelaten galopperen ze de wandelaars vooruit. Even verderop staan een paar ezels. En ach, waarom die beesten ook niet wat aandacht en gras geven.
"Nee, de baas heeft geen voer....." 
Ezels

We laten de kampjes weiland achter ons en wandelen het bos weer in. Bij een vijverpartij, midden in het bos, houden we even halt. We staan aan de oever van de Freulevijver. De oorsprong van deze waterpartij is een dijkdoorbraak van het Koningdiep, een kleine rivier die op enkele honderden meters ten noorden van de vijver stroomt. 

De bossen rond de vijver zijn omstreeks 1880 aangelegd door de toenmalige eigenaren van het terrein, de adellijke familie Lycklama à Nijeholt. Het bos werd gebruikt als productiebos en als privépark voor de familie. Jonkvrouw Eritia Lycklama à Nijeholt liet de waterpartij rond 1900 vergroten. Op de oever werden een theekoepel en een botenhuis gebouwd, zodat er gepicknickt en gevaren kon worden. Deze gebouwtjes zijn natuurlijk al lang verleden tijd. Wat nog rest is een min of meer natuurlijk prieeltje op de plek waar vroeger de theekoepel stond. We houden er even halt en de nodige plaatsjes worden geschoten.
De vijver van Jonkvrouw Eritia Lycklama à Nijeholt - De Freulevijver
En weer gaan we verder. Op het bruggetje over het Koningsdiep, in de volksmond “Alddjip” genoemd, wordt nog een aantal groepsfoto’s gemaakt. In deze vallei heeft de wind weer de ruimte. De gevoelstemperatuur daalt meteen weer een paar graden.
Er staat veel wind op het bruggetje over het "Alddjip"
Na ongeveer 500 meter komen we weer op de verharde weg. Dit weggetje heet “De Mersken”. De route in het boekje slaat hier linksaf. Via via hebben Jan en Foekje te horen gekregen dat het boerenpad iets verderop, door de overvloedige regen van de afgelopen dagen vrijwel onbegaanbaar is geworden. Daarom kiezen we ervoor om rechtsaf te gaan en via een alternatieve route onze weg te vervolgen. De keuze voor deze omleiding was daags ervoor al genomen. Via deze “by-pass” komen we langs het huis van Foekje haar broer en schoonzus. Foekje heeft geregeld dat we daar een stop kunnen maken. En inderdaad; bij aankomst staat de koffie met appelgebak al klaar. Een beetje slagroom op de appeltaart? Ja, graag.
De koffie en appelgebak zit achter de knopen. Nu nog een paar kilometer tegen de wind in
Jukebox
In de woonkamer staat een jukebox. Dat brengt herinneringen naar boven. Gelukkig hoeven er geen kwartjes in de ‘Seeburg’ zodat even later de door Hotze en Tineke zelf gekozen muziek door de kamer schalt. Na te zijn opgewarmd en het tweede bakje troost in te hebben genomen maken we aanstalten onze weg te vervolgen. Het is nog ongeveer 2 kilometer naar de finish. We nemen afscheid en stappen het langs de Binnenwei gelegen fietspad op. We hebben de wind schuin tegen. Doordat we eventjes binnen hebben gezeten voelt het nu koud aan. Gelukkig houdt de bebouwing langs de weg ons een beetje in de luwte. Dat scheelt maar weer.

De finishauto staat gelukkig nog op zijn plaats. Snel worden de tassen in de achterbak gegooid en stappen we in. Langzaam rijden we via een alternatieve route naar de rode Focus die ook nog steeds op de plek staat waar we hem vanochtend hebben achtergelaten.

Je realiseert het je misschien niet zo gauw, maar de beide auto’s hebben de afgelopen jaren op heel wat parkeerspots gestaan. Soms met wat meer ruimte, maar soms ook op een klein stukje grond. Tot nu toe is er tijdens onze wandelingen gelukkig nog nooit schade aan de auto’s toegebracht.

Stamppotbuffet
Omdat dit onze laatste wandeletappe van het Friese Woudenpad is, hebben we van tevoren afgesproken om, als afsluiting, een stamppotbuffet te organiseren. En om tegelijkertijd Hein zijn nieuwe huis in te wijden, hebben we besloten de eterij bij hem thuis te houden. Tineke en Jan zorgen voor de stamppotten. Hein zorgt voor de borden en bestek.
Om zes uur avonds staan er drie stamppotten op tafel: boerenkool, hutspot en rauwe andijvie. De tijdens de wandeling gesoupeerde calorieën worden in rap tempo aangevuld. Herinneringen van zowel het Pieterpad als het Friese Woudenpad worden gedeeld. Een stevige Tripel Karmeliet maakt de verhalen sterker en completeert het geheel.

Slot
Alweer hebben we er een route opzitten. Maar hoe nu verder….. Het plan is om in 2016 de in Duitsland gelegen “Hermannsweg” te gaan wandelen. Deze rond 160 kilometer lange wandelroute door het Teutoburger Wald voert van Reine naar het Velmerslot in de buurt van Horn-Bad Meinberg. Volgens kenners is dit een van de mooiste wandelpaden in Duitsland. Wij gaan het zien.
Wellicht publiceren we, om belangstellenden van onze wandelperikelen op de hoogte te houden, onze belevenissen weer via een weblog.

Dankwoord
Tot slot willen wij: Hotze, Tineke, Hein, Foekje en Jan de lezers bedanken voor hun interesse en voor de soms bemoedigende en aanmoedigende woorden. We vinden het leuk dat jullie onze belevenissen volgen.

Oan’t sjen!

Alle foto's van het Friese Woudenpad zijn via de volgende link te bewonderen: Alle foto's van het Friese Woudenpad 2015