maandag 16 april 2018

GFP (13) Beetsterzwaag - Wijnjewoude

Afstand: 15 kilometer
Terrein: Verharde, geasfalteerde paden. In de buurt van Hemrik zo nu en dan onverharde paden
Het weer: Zonnig met temperaturen rond 18 graden.

Wat er tijdens de tocht gebeurde
Voor het eerst in de geschiedenis van de Wandelburen wordt er op een maandag gewandeld. Meestal wandelen we op vrij-, zater-, en of zondagen, maar deze keer is het anders. Het komt vandaag beter uit. Dit betekent wel dat Hein niet meegaat. Hij moet werken L.

We parkeren de finishauto op een parkeerterreintje ten zuiden van Wijnjewoude. Met de auto is het dan maar een klein stukje tot aan de plek waar we vandaag starten. In de auto drinken we koffie en eten we er een stukje, door Tineke zelf gebakken, koek bij.  
Een huisje aan het Himrikkerpaad
Het eerste stuk voert ons nog door de bossen rond Beetsterzwaag. Via het “Himrikkerpaad” wandelen we zuidwaarts, door het oude stroomgebied van het riviertje het “Koningsdiep” of "Ald Djip" en belanden na een poosje op de weg van Hemrik naar Gorredijk. 
We steken de weg over en komen terecht in een perceeltje bos waarin een aantal met de hand aangelegde heuvels liggen. Deze heuvels zijn opgeworpen met zand en grond dat bij het graven van de “Opsterlandse Compagnonsvaart” vrijkwam. Op één van deze heuvels staat een bankje met mooi uitzicht naar de oostelijk gelegen weilanden. We zitten er kort, maar besluiten ergens anders ons bakkie troost “te doen”. 

Een feest van herkenning
Bij de Compagnonsvaart moeten we kiezen. Willen we links of rechts af; of willen we rechtdoor. In dat laatste geval wordt het een nat pak. We gaan linksaf, wandelen aan de Hemrikker sluis voorbij en slaan bij de oude melkfabriek links af. Het natuurzwembad van Hemrik, wat naast de fabriekgebouwen ligt, is nog niet open voor het publiek. Maar als vanzelfsprekend staat er al wel water in het bad; dat komt omdat het een “bron-bad” is.
De fabrieksgebouwen moeten dringend onderhoud hebben
Voor Foekje is deze etappe een feest van herkenning. Zij is opgegroeid in Hemrik, heeft er 20 jaar  gewoond  en is er naar school gegaan. Onderweg wijst ze het reisgezelschap op alle bijzonderheden wat ze ondersteunt met gedetailleerde verhalen. Zo wandelen we, rijkelijk gedocumenteerd, door het kleine dorpje.

Via een prachtige singel, waarlangs zo te zien, de afgelopen periode veel bomen zijn omgewaaid, komen we op de Bûtenwei terecht. Tineke hoort er iets ritselen in het dorre gras. Als zij en Foekje gaan kijken blijken het twee adders te zijn die zich in de zon liggen op te warmen. Gauw een fotootje maken.

Niet veel later wandelen we het speelbos Sparjebird in. Dit bos is doorsneden met wandelpaden. We komen uit bij een speeltuin waar een kabelbaan is. Hotze en Tineke gaan aan het touw hangen en laten zich op die manier naar beneden glijden. Wie het niet gelooft moet bij Jan het filmpje maar een komen bekijken. Na dit speelse intermezzo houden we halt bij het kleine openluchttheatertje. Het is tijd voor de lunch. We zitten op de bankjes in de zon, maar er is vandaag helaas geen voorstelling.

Aan deze omgeving heeft Foekje vele goede herinneringen: het bos, de speeltoestellen en de Blokhut. Ook Hotze en Tineke herinneren zich die keer dat ze in de Blokhut een feestje hebben bijgewoond. 

Na de lunch gaat het weer richting de Compagnonsvaart. We wandelen naar de Wijnterpersluis. Hier heeft Foekje, samen met haar ouders, jaren lang gewoond. Als we het huis passeren komt de huidige bewoner net naar buiten. Foekje raakt met Sietze aan de praat (het is een vroegere buurjongen waar ze nog mee heeft gespeeld) en ze mag nog even mee naar binnen om het huis te bekijken. De drie overige wandelaars dwalen wat rond de kleine sluis en schieten foto's van het schilderachtige geheel.  
Het huis bij de sluis
Als we weer op pad zijn is het de beurt aan Jan om een gesprek aan te knopen. We wandelen langs het huis van zijn collega Jikkie die zich, als ze het wandelgezelschap ontwaart, naar buiten spoedt.

Door alle verkwikkelijkheden van vandaag ligt het gemiddelde wandeltempo niet erg hoog. Misschien kan het lange rechte stuk langs de Compagnonsvaart hierin nog een kleine positieve bijdrage leveren. We wandelen langs de noordoever van de vaart. 

Opsterlandse Compagnonsvaart
Ten behoeve van veenontginning en het vervoer van turf begon men in 1630 bij Gorredijk het kanaal te graven en na 200 jaar was het eindpunt (Smilde) bereikt. Tussen Gorredijk en Appelscha liggen 9 sluizen in de vaart. Dit komt omdat Appelscha 12 meter hoger ligt dan Gorredijk. De Opsterlandse Compagnonsvaart heeft haar functie voor de beroepsvaart al lang verloren. Daarvoor in de plaats is de pleziervaart gekomen. Jaarlijks passeren ongeveer 1.500 boten de vaart (Turfroute). 
In 1974 waren er plannen om de vaart te dempen. Pater van Ulden nam het initiatief om tegen de demping te protesteren, wat uiteindelijk gelukt is. In het centrum van Gorredijk is een draaibrug naar hem vernoemd.  
Theetijd
Net na Klein Groningen zien we naast de weg een bankje waar we onze thee nog even drinken. Het is nog bijna twee kilometers naar de finish maar de thee moet op! Aldaar zittende verbazen wij ons over het feit dat, in die korte periode dat wij onze thee drinken, één en dezelfde gierwagen zo vaak passeert. Hij is nog niet vol, of hij is ook alweer leeg.

Pingo
Vlak voor de finish stappen we nog even naar een klein ven. Het is een “pingoruïne” (Frysk: Dobbe), een overblijfsel van de laatste grote ijstijd. De dobbe is ontstaan in een tijd dat er een toendraklimaat heerste met een bevroren ondergrond. Smeltwater van de gletsjers bevroor in de bodem, zette uit en duwde de ondergrond omhoog. Hierdoor ontstonden ijsheuvels. In de loop van de tijd gleed de omhoog gedrukte grond langs de ijskern af waardoor eromheen een aarden wal ontstond. Toen de ijskern smolt, bleef er een ringvormig meertje achter.  
Lammetjesdag
Vanaf de dobbe naar de auto zou het nog geen 5 minuten wandelen zijn, maar bij de boerderij tegenover het parkeerterrein lopen kleine lammetjes waardoor we 20 minuten over dit kleine stukje doen. 

Vertrek Grou: 08:30 uur
Start wandeltocht: 09:45 uur
Finish wandeltocht: 15:45 uur

Meer foto’s van de wandeltocht zien? Klik hier!